In Kampen renoveert aannemer Ter Steege Bouw Vastgoed in opdracht van woningcorporatie deltaWonen 153 sociale huurwoningen. De renovatiewerkzaamheden worden gecombineerd met het groot onderhoud en moeten de woningen energiezuiniger en comfortabeler maken voor de bewoner. Dat gebeurt onder andere door een hybride warmtepomp, waarvan de buitenunit netjes weggewerkt wordt in een speciale opstelplaats van Breman Installatiefabriek op het dak.
De opgave
Het verduurzamen van de gebouwde omgeving is een flinke opgave, merken ook woningcorporaties. Voor deltaWonen, actief in de gemeenten Zwolle, Kampen en Oldebroek, is het spanningsveld tussen onvermijdelijke overlast voor de korte termijn en nut en noodzaak op de lange termijn, niet anders. De werkzaamheden hier in de Kampense wijk Brunnepe zijn volgens projectleider Theo Schuurman van deltaWonen een belangrijke stap richting een duurzamere leefomgeving. De woningen werden begin jaren zestig gebouwd en hebben gemiddeld energielabel E.
Impact beperken
Theo legt uit welke keuzes zijn gemaakt: “We hebben het groot onderhoud aangegrepen om de wijk te verduurzamen. De buitenschil van de woningen worden volledig geïsoleerd. Daarnaast brengen we mechanische ventilatie aan met warmteterugwinning en naast de cv-ketel komt een hybride warmtepomp. Door die maatregelen te treffen, gaan we hier naar tenminste energielabel A. Een enorme verbetering, zeker ook voor de energiekosten van de bewoners. Maar goed, die moeten daardoor wel enige tijd tussen de bouwwerkzaamheden leven. En dan vraag je als corporatie toch wel wat van je huurders.” Daarom werd door het bouwteam met aannemer Ter Steege en installatiebedrijf G. van Dam goed nagedacht over hoe de impact op de huurder zo veel mogelijk beperkt kon worden. Het antwoord lag in geprefabriceerde oplossingen, vertelt Simon Meijerink, werkvoorbereider bij Ter Steege.
Buitenunit op het dak
De Aferi van Breman Installatiefabriek is een prefab warmtepompopstelplaats voor dakhellingen tussen de 25° en 60°. Simon: “We hebben er met het bouwteam voor gekozen om al zoveel mogelijk voorbereidingen te treffen en zo de werkzaamheden op de bouwplaats te beperken. De buitenunits worden bij Breman Installatiefabriek alvast gemonteerd in de Aferi. Naast de koppeling met het binnendeel, zit ook de wtw-afblaas en de rioolbeluchting verwerkt in de kap. Dat scheelt installateur G. van Dam enorm in de installatie- en montagewerkzaamheden op de bouw.” De aansluitingen zijn in het voortraject zorgvuldig in kaart gebracht, omdat niet elke woning een nieuwe cv-ketel behoefde. “Bij cv-ketels die niet vervangen werden, is het systeem in parallel aangesloten, met een circulatiepomp. Waar de cv-ketel wel is vervangen, is deze middels een plug-in in serie aangesloten,” legt Simon uit. Ook de variaties in dakhellingen werden nauwkeurig ingemeten, waarna de prefab oplossingen bij een drietal modelwoningen getest zijn.
Goed bereikbaar
Zo’n opstelplaats op het dak hadden ze bij deltaWonen al ervaring mee, vertelt Theo. “We hebben een dergelijke oplossing van een andere leverancier al eens toegepast bij een eerder project. Qua ruimtebesparing in de woning is dat heel goed bevallen. Waar we echter tegenaan liepen, was het technisch onderhoud nadat de installatie in gebruik is genomen. Dat moet bij die woningen altijd van buitenaf, met een ladder of zelfs een steiger.” De Aferi van Breman Installatiefabriek heeft als groot voordeel dat hij vanuit de woning servicebaar is dankzij het speciale serviceluik.
Logistieke efficiëntie
Op de bouw verloopt het allemaal uitermate efficiënt, of beter gezegd: van een leien dakje. De Aferi wordt in één hijsbeweging op zijn plek getild. Hierdoor blijft de inzet van de hijskraan beperkt, legt Simon uit. “We zijn hier natuurlijk in een omgeving met bestaande bebouwing, mensen wonen hier. Continu een kraan op de weg zorgt voor overlast en ergernis in het verkeer. Dat wil je zoveel mogelijk voorkomen” Omdat het vervoer van de Aferi voornamelijk elektrisch wordt gedaan, scheelt het ook nog eens CO₂-uitstoot op de bouw. Simon: “We rijden ze met een elektrische knikmop van het bouwdepot naar het blok waar we op dat moment aan het werk zijn. Als het logistiek gezien lukt, maken we vervolgens ook gebruik van een elektrische hijskraan om de warmtepompopstelplaats het dak op te hijsen.”
Tevreden kijken de heren toe op de werkzaamheden, terwijl ze het reilen en zeilen op de bouwplaats bespreken. Theo: “De stappen die we hier zetten, resulteren in meer comfort voor de bewoner en houden de energiekosten bovendien betaalbaar. Dankzij de opstelplaats op het dak, blijft de impact in huis ook gering. Dat maakt de Aferi een ideale oplossing.”
